I – Organizovanje kinologije na prostorima bivše zajedničke države
Jugoslovenski kinološki savez (Jugoslavenska kinološka zveza) osnovan je 1924. godine u Ljubljani, u Sloveniji gdje je bila najjača kinološka aktivnost u novoformiranoj državnoj zajednici poslije Prvog svjetskog rata. Godine 1928. uspostavlja vezu sa Međunarodnom kinološkom federacijom (FCI), a 25.02.1929. godine Jugoslovenski kinološki savez primljen je kao pridružen, a 02.04.1936. godine kao federativni član FCI-a. Značajna imena naše kinologije iz tog vremena su Dr Ivan Lovrenčić koji je bio Potpredsjednik i vršilac dužnosti Predsjednika FCI i Miloš Carević koji je bio Predsjednik FCI-a. Prvo kinološko društvo na ovim prostorima osnovano je u Zagrebu 1930. godine a u Beogradu 1931. godine. Društva su bila opšteg tipa sa pretežno lovačkim psima i obadva je osnovao artiljerski pukovnik Dragoljub Nikolajević, odgajivač Poentera.
II – Kinologija na prostorima Bosne i Hercegovine
Kinološka aktivnost u jednoj zemlji (teritoriji) počinje držanjem i odgojem čistokrvnih pasa i uvijek je to u pravilu prije početka organizovanog kinološkog rada i bilježenja istog. Kod nas u BiH poslije Drugog svjetskog rata formiran je Kinološki savez BiH kao jedan od ravnopravnih članova Jugoslovenskog kinološkog saveza (koji je bio član FCI-a). Ovakav način kinološkog organizovanja u Socijalističkoj republici Bosni i Hercegovini je potrajao do kraja 60-tih godina prošlog vijeka, kada Kinološki savez BiH formalno prestaje sa radom i gasi se. Njegovo mjesto člana u Jugoslovenskom kinološkom savezu zauzima Savjet za kinologiju koji je bio tijelo (sekcija) Saveza lovačkih organizacija Bosne i Hercegovine. Takav način organizovanja kinologije na našim prostorima je nastao kao posljedica dominantnog odnosa „lovne“ nad „nelovnom“ kinologijom u Bosni i Hercegovini. Krajem 80-tih godina prošlog vijeka u BiH se počinju formirati kinološka društva na inicijativu vlasnika nelovnih pasa koji nisu bili zadovoljni tadašnjim načinom kinološkog organizovanja. U Doboju je pred početak rata održana skupština koja je izvršila pripreme za formiranje kinološkog svaeza u Bosni i Hercegovini, ali je ove aktivnosti prekinuo rat koji je zahvatio Bosnu i Hercegovinu.
III – Formiranje Kinološkog saveza Republike Srpske
Na inicijativu Miroslava Gajića u toku rata (1994. godine) i nekoliko entuzijasta fomirano je prvo kinološko društvo u Republici Srpskoj, Kinološko društvo Banja Luka, poslije koga su formirana kinološka društva u Prnjavoru (1995. godina) i Gradišci (1996. godina) što će biti okosnica formiranja Kinološkog saveza Republike Srpske. U prostorijama Veterinarskog zavoda „Dr Vaso Butozan“ u Banjoj Luci 23.02.1996. godine formiran je Inicijativni odbor za formiranje KSRS. Predsjednik Inicijativnog odbora je Nebojša Švraka iz Gradiške. U amfiteatru Poljoprivrednog fakulteta 09.03.1996. godine održana Osnovačka skupština KSRS, za Predsjednika Saveza jednoglasno izabran Milenko Šarić a za Potpredsjednike Rade Pajić i Nebojša Švraka i Miroslav Gajić za sekretara Saveza. KSRS je kod nadležnog suda registrovan pod brojem RG-49/96 dana 09.04.1996. godine. Registrovanje Saveza omogućilo je njenim članicama prijavljivanje legala uz važeće rodovnike preko JKS/KSS uz veliku podršku i pomoć Nikole Sjekloće, Predsjednika JKS-a, Dušana Nešića i Mahmoud Al Dagistani, Predsjednika i Sekretara KSS, kao i nesebičnu pomoć kinoloških sudija Evice Mišić i Biljane Čingurski. Kinološko društvo Gradiška je organizovalo prvu ocjensku smotru pasa svih rasa u aprilu te godine, Kinološko društvo Banja Luka u maju, Kinološko društvo društvo Brčko i Kinološko društvo Prijedor u septembu, Kinološko društvo Semberija-Bijeljina u oktobru. Prvi Ispit urođenih osobina za lovačke pse bili su u organizaciji kinoloških udruženje iz Kozarske Dubice i Gradiške.
IV – Formiranje Unije kinoloških saveza u Bosni i Hercegovini
Iz razloga potrebe i jasnih stavova Međunarodne kinološke federacije oko članstva u FCI nametnula se ideja za formiranje krovne kinološke organizacije na nivou BiH. Te aktivnosti su počele 1999. godine i završavaju Osnivačkom skupštinom Unije kinoloških saveza u Bosni i Hercegovini, održanom 06.06.2000. godine u Vitezu. Po formiranju KSuBIH upućen je zahtjev zas učlanjenje u FCI. Značajan datum za kinologiju u BiH je 06.02.2002. godine kada je potpisan Ugovor o pridruženom članstvu između FCI-a i UKSuBiH, tada je prvi put BiH dobila pravo naizdavanje svojih rodovnika kao i na organizovanje međunarodnih izložbi. Usljed nagomilanih problema te nemogućnosti normalnog funkcionisanja i dogovora na nivou kinologije BiH, FCI je privremeno raskinuo ugovor sa UKSuBiH krajem 2008. godine i taj period traje do 2012. godine.
V – Formiranje kinološkog saveza u Bosni i Hercegovini
Kinološki savez Republike Srpske, Bosanski kinološki savez i Kinološki savez Herceg Bosne 14.03.2012. godine u Širokom Brijegu potpisali su sporazum o osnivanju krovne kinološke orgabnizacije na nivou BiH, pod nazivom Kinološki savez u Bosni i Hercegovini, koji je registrovan u Ministarstvu pravde BiH 28.05.2012. godine pod broje 1265. Nakon registracije ponovo se uspostavila normalna komunikacija sa FCI koja je dovela do ponovnog potpisivanja Ugovor o pridruženom članstvu 01.12.2012. godine. Kada se sagledaju i sumiraju svi rezultati do danas može se sa sigurnošću konstatovati da je urađeno mnogo, ali nedovoljno, na razvoju, afirmaciji, unapređenju kinologije kod nas. U prilog ovome govore i činjenice da je broj manifestacija u 2015. godini 27 (http://www.kinoloskisavezksrs.com/2.2.KSRSManifestacije2015C.htm) i da Savez sada broji 33 članice (http://www.kinoloskisavezksrs.com/06.KSRSClaniceSavezaC.htm).
JOŠ ISTORIJE
Nakon izvršenih priprema, Inicijativni odbor za formiranje KSRS je donio odluku da se 09.03.1996.godine u Banjaluci održi osnivačka skupština Kinološkog saveza Republike Srpske. Zahvaljujući ljubaznosti dekana Poljoprivrednog fakulteta gospodina Durmana, Osnivačka skupština je održana u amfiteatru pomenutog fakulteta.
Prigodnim govorom gospodin Durman je pozdravio sve učesnike i prepustio zvanično otvaranje Skupštine predsjedniku Inicijativnog odbora gospodinu Nebojši Švraki, koji je pozdravio delegate KD Banja Luka,
KD Prnjavor, KD Gradiška i KD Bijeljina te kinologe iz Dervente, Prijedora, Brčkog i Šamca.
Izabrano je Radno predsjedništvo koje je rukovodilo radom Skupštine u sastavu :
• Nebojša Švraka iz Gradiške
• Miroslav Gajić iz Banjaluke
• Rade Pajić iz Bijeljine
• Pero Petrešin iz Prnjavora
• Slobodan Glišić iz Dervente
Predloženi dnevni red je jednoglasno usvojen te se pristupilo radu po predviđenim tačkama, tako da su jednoglasno usvojeni svi potrebni akti Kinološkog saveza Republike Srpske.
Nakon toga se pristupilo izboru predsjednika KSRS, dva potpredsjednika KSRS, sekretara KSRS te ostalih organa.
Za predsjednika Saveza je jednoglasno izabran prof. Milenko Šarić, Nebojša Švraka i Rade Pajić za potpredsjednike, a Miroslav Gajić za sekretara Saveza.
Za članove predsjedništva KSRS su izabrani :
• Slobodan Glišić iz Dervente
• Dragan Tutnjilović iz Gradiške
• Borko Radulović iz Prnjavora
• Mirko Petrešin iz Prnjavora
• Dobrivoje Bjelobrk iz Banjaluke
• Milan Stević iz Brčkog
• Mile Grabovac iz Prijedora
• Milan Đokić iz Šamca
• Radovan Mazalica iz Novog Grada
Za članove Nadzornog odbora su izabrani :
• Milenko Lakić iz Banjaluke
• Željko Marić iz Banjaluke
• Drago Matarugić iz Banjaluke
Za članove Disciplinskog suda su izabrani :
• Žarko Stojanović iz Bijeljine
• Borislav Gajić iz Banjaluke
• Zoran Čikić iz Gradiške
Za članove Disciplinske komisije su izabrani :
• Rade Pajić iz Bijeljine
• Violeta Santrač iz Banjaluke
• Nikola Ristić iz Gradiške
Za delegata prema Jugoslovenskom kinološkom savezu izabran je Miroslav Gajić iz Banjaluke.
Na kraju Skupštine odlučeno je da prisutni delegati pokušaju inicirati formiranje novih kinoloških društava u Republici Srpskoj.
Mjesec dana kasnije, tačnije 09.04.1996.godine, Kinološki savez Republike Srpske je kod nadležnog suda registrovan pod brojem RG 49/96.
Ovaj posao je završen zahvaljujući novčanim sredstvima koja je Savezu donirao gospodin Mihal Pristaš iz Laktaša. Takođe, angažovanjem gospodina Milenka Lakića, inače predsjednika Nadzornog odbora KSRS te direktora preduzeća ”Glas-Marketing” dobijena je prostorija za kancelariju Kinološkog saveza Republike Srpske u ulici Veselina Masleše 13 u Banjaluci. Ovu prostoriju je KSRS koristio kao kancelariju do kraja 1996.godine.
U prvoj godinu postojanja i rada, Savez je imao veliku moralnu podršku i pomoć, kako čelnih ljudi Jugoslovenskog kinološkog saveza i Kinološkog saveza Srbije, tako i kinoloških sudija Evice Mišić i Biljane Džigurski. Upravo su pomenute kinološke sudije dale veliki doprinos prvih godina postojanja KSRS sudeći na prvim kinološkim manifestacijama u Republici Srpskoj. Ovakvu pomoć članovi Kinološkog saveza Republike Srpske nikada neće zaboraviti.
Brzo po osnivanju Kinološkog saveza Republike Srpske, omogućeno je postojećim kinološkim društvima da prijavljuju legla i dobijaju važeće rodovnike preko Kinološkog saveza Srbije i Jugoslovenskog kinološkog saveza. Savez je imao veliku pomoć i podršku zahvaljujući predsjedniku JKS-a gospodinu Nikoli Sjekloći, predsjedniku KSS gospodinu Dušanu Nešiću te generalnom sekretaru JKS-a dr Mahmudu al Dagistaniu.
Iste godine organizuju se prve kinološke manifestacije u Republici Srpskoj pod patronatom Kinološkog saveza RS i uz tehničku pomoć Kinološkog saveza Srbije i Jugoslovnskog kinološkog saveza.
KD Gradiška bilo je organizator prve ocjenske smotre pasa svih rasa koja je održana u aprilu te godine.
Kinološko društvo Banja Luka imalo je isti tip kinološke manifestacije u mjesecu maju, KD Brčko organizovalo je ocjensku smotru u, KD Prijedor u septembru, a KD Bijeljina (danas KD Semberija) organizovalo je svoju manifestaciju u oktobru. Pored ovih kinoloških manifestacija, u oktobru održani su i prvi ispiti urođenih osobina (IUO) za lovačke pse, u organizaciji kinoloških društava iz Kozarske Dubice i Gradiške.
Sve održane kinološke manifestacije bile su veoma uspješne, a kinološke sudije iz Republike Srpske i SR Jugoslavije su veoma dobro obavile svoj posao. Prve kinološke manifestacije pratio je veliki broj gledalaca. Te godine u Bijeljini je održan je i prvi zbor kinoloških sudija i pripravnika.
Kinološki savez Republike Srpske je do kraja 1996.godne imao osam članica : KD Banja Luka, KD Prnjavor, KD Gradiška, KD Prijedor, KD Bijeljina (danas KD Semberija) KD Brčko, KD Kozarska Dubica i KD Derventa.
